در دنیای پرتلاطم ارزهای دیجیتال، ۱۱ اکتبر ۲۰۲۵ بهعنوان یک روز سیاه در تاریخ بیتکوین ثبت شد. در این روز، پادشاه ارزهای دیجیتال، در پی یک سلسله رویدادهای ژئوپلیتیک و مالی، متحمل ضربهای سنگین شد که تبعات آن دامنه وسیعی از بازار را تحتالشعاع قرار داد. تصور کنید صبح خود را با آرامش و فنجان قهوهتان آغاز میکنید، اما با نگاهی به اپلیکیشن معاملاتیتان، سراسر آن را غرق در رنگ قرمز میبینید. قیمت بیتکوین (BTC) در طول یک شب از حدود ۱۲۱,۰۰۰ دلار به ۱۱۲,۴۰۰ دلار سقوط کرد؛ یک افت ناگهانی و نفسگیر بیش از ۷.۵ درصدی در بازه زمانی تنها ۲۴ ساعت. این صرفاً یک عدد یا یک نوسان معمولی نیست؛ این سقوط موجی از نگرانی، اضطراب و حتی وحشت را در میان تریدرهای روزانه و همچنین سرمایهگذاران بلندمدت و نهادی برانگیخت.
---
ریشههای سقوط: تعرفههای ترامپ و تنشهای ژئوپلیتیک
برای درک ریشههای این هرجومرج، باید به حوزه سیاستهای تجاری جهانی بازگردیم. جرقه اصلی این افت از اظهارات اخیر دونالد ترامپ در مورد اعمال تعرفههای ۱۰۰ درصدی بر واردات از چین زده شد. این اعلامیه ناگهانی مانند انفجار یک بمب خبری در بازارهای مالی عمل کرد. ترامپ، که همیشه با لحنی تند و بدون تعارف شناخته میشود، این تعرفهها را بهعنوان ابزاری قاطع برای محافظت از اقتصاد و صنایع داخلی ایالات متحده در برابر آنچه او «تجارت ناعادلانه» میخواند، توصیف کرد. اما برای جامعه کریپتوکارنسی، این حرکت به معنای تشدید فوری و نگرانکننده تنشهای ژئوپلیتیک بود. چین، با وجود محدودیتهای دولتی متعدد، همچنان بهعنوان یک بازیگر بزرگ و کلیدی در اکوسیستم جهانی استخراج، تجارت و تولید سختافزارهای کریپتو باقی مانده است. این فشار تعرفهای جدید، ریسک سرمایهگذاری در داراییهای پرنوسان را بهشدت بالا برد.
در نتیجه، سرمایهگذاران در مواجهه با عدم قطعیت فزاینده، رویکرد «ریسکگریز» (Risk-Off) در پیش گرفتند. آنها به سمت داراییهای امنتر و سنتی مانند طلا و دلار آمریکا پناه بردند. بیتکوین، که اغلب بهعنوان «طلای دیجیتال» شهرت یافته، نتوانست در این طوفان نقش یک پناهگاه امن را ایفا کند و خود را در معرض فشار شدید فروش یافت. این نشان داد که در شرایط بحران شدید ماکرو، همبستگی بیتکوین با بازارهای سنتی و ریسکپذیر (مانند سهام فناوری) افزایش مییابد و ماهیت ضدتورمی یا «امن» آن به چالش کشیده میشود.
---
طوفان تسویه حساب اجباری (Liquidation Storm)
اثر دوم و شاید مخربتر این خبر، در بازار معاملات آتی و اهرمی (Leverage) ارزهای دیجیتال رخ داد. با بررسی دقیقتر آمار، حجم تصفیههای اجباری (Liquidation) که شامل بسته شدن اجباری پوزیشنهای باز و اهرمی تریدرها توسط صرافیها به دلیل ناتوانی در حفظ حاشیه سود است به رقمی خیرهکننده معادل ۱۶ میلیارد دلار رسید. بخش اعظم این تصفیهها متعلق به پوزیشنهای خرید (Long) روی بیتکوین و اتریوم بود. این رقم وحشتناک، نشاندهنده یک «آبشار» از فروش است: سقوط اولیه قیمت باعث رسیدن مارجین بسیاری از تریدرها به سطح بحرانی شده و صرافیها مجبور به فروش دارایی آنها برای پوشش زیان میشوند. این فروش اجباری، خود فشار بیشتری بر قیمت وارد کرده و تریدرهای اهرمی بعدی را نیز لیکوئید میکند، یک چرخه معیوب که بازار را به سمت پایین میکشد.
اتریوم (Ethereum) بیش از ۱۵ درصد از ارزش خود را از دست داد و آلتکوینهایی نظیر سولانا و ریپل شرایط بدتری داشتند و تا ۳۰ درصد سقوط کردند. آلتکوینها، بهویژه آنهایی که دارای ارزش بازار کوچکتر و نقدشوندگی کمتری هستند، در زمان ریزشهای بزرگ بیتکوین، بهطور نامتناسبی آسیب میبینند. اتریوم به دلیل حجم عظیم معاملات در حوزه امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) که غالباً از اهرم استفاده میکنند، بهشدت آسیبپذیر بود. در همین حال، بیتکوین، بهعنوان رهبر بازار، بیشترین حجم دلاری تصفیهشدگی را متحمل شد و از سطح ۱۲۲,۰۰۰ دلار تا نزدیکی مرز روانی ۱۱۰,۰۰۰ دلار پایین آمد، پیش از آنکه بتواند کمی تثبیت شود.
---
نشانههای تکنیکال و جرقههای امید
همانطور که همیشه در بازارهای مالی مرسوم است، هر سقوطی، یک روی دیگر نیز دارد. تحلیلگران تکنیکال استدلال میکنند که این افت، یک فرصت خرید (Buying Opportunity) کمنظیر است. شاخص قدرت نسبی (RSI) بیتکوین به قلمروی اشباع فروش (Oversold Territory) در زیر عدد ۳۰ سقوط کرده است. از نظر تاریخی، این یک سیگنال کلاسیک و قدرتمند برای احتمال بالای بازگشت قیمت به سمت بالا (Reversal) است. همچنین، میانگین متحرک ۵۰ روزه در محدوده ۱۱۵,۰۰۰ دلار، بهعنوان یک سطح حمایتی کلیدی عمل کرده است. تریدرهای باتجربه به یاد میآورند که چگونه سقوطهای ناگهانی گذشته –مانند مارس ۲۰۲۰ در زمان آغاز پاندمی یا اصلاح نوامبر ۲۰۲۱– بهدنبال خود رالیهای صعودی و قدرتمندی را به همراه داشتهاند.
علاوه بر این، حجم معاملات ۲۴ ساعته در میان این آشفتگی به ۱۸۳ میلیارد دلار رسید. این حجم بسیار بالا، نشاندهنده علاقه شدید و ورود خریداران جدید به بازار است، که این خریداران معتقدند قیمتهای فعلی جذاب هستند. این تزریق نقدینگی، حتی در بحبوحه ترس، نشان از عمق و بلوغ نسبی بازار کریپتو در سال ۲۰۲۵ دارد. ورود سرمایههای نهادی (Institutional Flows) نیز همچنان قوی است: صندوقهای قابل معامله در بورس (ETFs) بیتکوین در هفته گذشته، با وجود نوسانات، همچنان ۹۵۰ میلیون دلار ورودی خالص داشتند. این ورود ثابت سرمایه از سوی نهادهای مالی بزرگ، تاییدی بر اعتقاد بلندمدت آنها به بیتکوین است، صرف نظر از تلاطمهای کوتاهمدت. از سوی دیگر، رویداد مهم هاوینگ (Halving) بعدی بیتکوین نیز در پیش است که بهصورت تاریخی، عامل اصلی محرک رالیهای صعودی بزرگ بوده و این پتانسیل بلندمدت همچنان پابرجاست.
---
پیشبینی و درسهای بازار
در حال حاضر، جامعه کریپتو در پلتفرمهایی مانند ردیت و ایکس (توئیتر سابق) پر از بحث و مجادله است. برخی این حرکت را یک «تله گاوی» (Bull Trap) توصیف میکنند، جایی که بازار به عمد و به صورت موقتی سقوط داده میشود تا سرمایهگذاران ضعیفتر (Weak Hands) مجبور به خروج شوند و نهنگها بتوانند در قیمتهای پایینتر خرید کنند. در مقابل، گروهی دیگر، با نگرانی، از آغاز مجدد یک «زمستان کریپتو» سخن میگویند. من شخصاً دیدگاهی متعادل دارم: بیتکوین مانند یک بوکسور کارکشته است؛ ممکن است ضربه بخورد، اما در بلندمدت همیشه قویتر برمیخیزد. در قیمت فعلی ۱۱۲,۴۰۰ دلار، کف بازار هنوز بهطور کامل آزموده نشده است. اگر سطح حمایتی کلیدی ۱۱۰,۰۰۰ دلار شکسته شود، دیدگاهها به سمت ۱۰۰,۰۰۰ دلار متمایل خواهد شد، اما با توجه به ورودیهای نهادی و عوامل کلان، این احتمال ضعیف به نظر میرسد.
پیشبینیها بسیار متفاوت است. یک تحلیلگر برجسته پیشبینی میکند که اگر ترامپ از موضع تعرفههای خود عقبنشینی کند، بیتکوین میتواند تا پایان ماه اکتبر به ۱۴۰,۰۰۰ دلار برسد. تحلیلگر دیگری هشدار میدهد که تداوم تنشهای تجاری ممکن است قیمت را به زیر ۹۰,۰۰۰ دلار نیز برساند. در چنین فضایی، تنها یک چیز قطعیت دارد: نوسانپذیری. ذات غیرقابل پیشبینی بودن ارزهای دیجیتال، همان چیزی است که جذابیت و ریسک بالای این بازار را تعریف میکند.
برای سرمایهگذاران، این روزها حکم درسآموزی را دارد: تنویع سبد سرمایهگذاری (Diversification)، مدیریت دقیق ریسک و صبر استراتژیک کلید موفقیت هستند. بیتکوین شاید امروز در حال خونریزی باشد، اما چرخه تاریخی آن اثبات کرده است که همیشه با نیرویی بیشتر باز میگردد. شاید فردا، یک توییت غیرمنتظره از ایلان ماسک، یا یک خبر مثبت دیپلماتیک از آسیا، ورق بازی را برگرداند. تا آن زمان، باید خونسردی خود را حفظ کرد و نمودارها را با دقت دنبال کرد. بازار همواره مملو از غافلگیری است و موفقیت در گرو درک این واقعیت است.