معرفی مفهوم
سلام و خوش آمدید! اگر تاکنون تعامل با شبکه اتریوم از مدیریت کارمزدهای پیچیده تراکنشها گرفته تا سختی کلیدهای خصوصی برای شما مانعی بوده است، شما با چالش اصلی که انتزاع حساب (Account Abstraction یا AA) قصد حل آن را دارد، روبرو شدهاید.
این مقاله به بررسی نقشه راه فنی برای ایجاد تجربیات یکپارچه وب ۳ میپردازد: "چگونه جریانهای انتزاع حساب اتریوم را با استفاده از تجمیعکنندگان (Bundlers) و پرداختکنندگان (Paymasters) بر اساس استاندارد ERC-4337 طراحی کنیم."
این چیست؟
در هسته خود، انتزاع حساب، که عمدتاً توسط استاندارد ERC-4337 فعال میشود، حسابهای استاندارد اتریوم (EOAها) را به کیف پولهای قرارداد هوشمند قابل برنامهریزی تبدیل میکند. سیستم فعلی را مانند یک صندوق کلید ساده و تکمنظوره تصور کنید. استاندارد ERC-4337 این سیستم را به یک خزانه دیجیتال منعطف و قابل تنظیم ارتقا میدهد که میتواند منطق پیچیده را اجرا کند، از بازیابی اجتماعی پشتیبانی نماید و تراکنشها را به روشهای بصریتری مدیریت کند.
این فرآیند برای عملکرد صحیح به بازیگران تخصصی نیاز دارد:
* تجمیعکنندگان (Bundlers): کارگران خارج از زنجیره هستند که درخواستهای کاربر (که *عملیات کاربری* نامیده میشوند) را جمعآوری، دستهبندی و با دریافت کارمزد به شبکه ارسال میکنند. آنها برای کارایی حیاتی هستند.
* پرداختکنندگان (Paymasters): قراردادهای هوشمند اختیاری هستند که امکان حمایت مالی از کارمزد گاز (Gas Sponsorship) را فراهم میکنند به این معنی که یک برنامه میتواند هزینههای تراکنش را برای کاربر بپردازد، یا به کاربران اجازه دهد به جای صرفاً ETH، کارمزدها را با توکنهای ERC-20 پرداخت کنند.
چرا این اهمیت دارد؟
این موضوع اهمیت دارد زیرا راه را برای پذیرش گسترده هموار میکند. با انتزاع پیچیدگیهای مدیریت گاز و امنیت کلیدها، AA به برنامههای غیرمتمرکز (dApps) اجازه میدهد تا به نرمی و دسترسیپذیری برنامههای وب ۲ که قبلاً استفاده میکنید، احساس شوند. برای توسعهدهندگان، تسلط بر تجمیعکنندگان و پرداختکنندگان به معنای ساخت کیف پولهای نسل بعدی است که تراکنشهای بدون کارمزد و ورود کاربر (Onboarding) بصری ارائه میدهند و در نهایت، یک مانع بزرگ برای ورود میلیاردها کاربر جدید کریپتو را از بین میبرد.
توضیحات تکمیلی
معماری ERC-4337: کارکرد تجمیعکنندگان (Bundlers) و پرداختکنندگان (Paymasters)
برای درک واقعی چگونگی طراحی جریانهای بدون درز و مبتنی بر حساب انتزاعی (Account Abstraction)، باید مکانیکهای اصلی معرفی شده توسط ERC-4337 را تشریح کنیم. این استاندارد فرآیند ارسال تراکنش را از اجرای واقعی روی زنجیره جدا کرده و اجزای نوینی را معرفی میکند که امکان تراکنشهای بدون هزینه گس یا تراکنشهای مبتنی بر توکن را فراهم میسازد.
مکانیکهای اصلی: جریان یک عملیات کاربری (`UserOperation`)
قلب تپنده ERC-4337، ساختار `UserOperation` است که کلیه اطلاعات مربوط به یک تراکنش مورد نظر توسط کیف پول قرارداد هوشمند را در بر میگیرد. برخلاف تراکنشهای استاندارد اتریوم، یک `UserOperation` مستقیماً به شبکه ارسال نمیشود، بلکه به یک استخر حافظه تخصصی (Mempool) که توسط شرکتکنندگان اکوسیستم نگهداری میشود، پخش میگردد.
جریان معمولاً از مراحل زیر پیروی میکند:
1. ایجاد و ارسال: کاربر با یک برنامه غیرمتمرکز (dApp) یا رابط کیف پول تعامل میکند که به نمایندگی از او یک `UserOperation` میسازد. این عملیات شامل مشخص کردن قرارداد هدف، تابع مورد فراخوانی، امضای مورد نیاز، و به طور حیاتی، فیلد `paymasterAndData` مورد نظر است. کاربر این دادهها را با کلید خصوصی EOA خود امضا میکند.
2. ورود به استخر حافظه: `UserOperation` امضا شده به شبکه Bundler پخش شده و وارد استخر حافظه اختصاصی ERC-4337 میشود. این استخر حافظه به صورت *خارج از زنجیره* وجود دارد و دائماً توسط Bundlerها نظارت میشود.
3. تجمیع و اعتبارسنجی: یک Bundler استخر حافظه را اسکن کرده، دستهای از `UserOperations` معتبر را انتخاب و آنها را در قالب یک تراکنش استاندارد اتریوم تجمیع میکند. Bundler امضای کاربر را تأیید کرده و بررسی میکند که حساب کیف پول دارای موجودی کافی است (در صورت عدم استفاده از Paymaster برای گس).
4. اجرای روی زنجیره: Bundler این تراکنش تجمیع شده را به شبکه اتریوم ارسال میکند. این تراکنش تابع `handleOps` را روی قرارداد مرکزی Entrypoint فراخوانی میکند که تنها قراردادی است که توسط ERC-4337 برای پردازش این عملیاتهای دستهبندی شده مجاز شمرده میشود.
5. اجرا و پرداخت هزینه گس: قرارداد Entrypoint هر `UserOperation` را به صورت متوالی اجرا میکند. اگر یک Paymaster در `UserOperation` مشخص شده باشد، Entrypoint قرارداد Paymaster را فراخوانی میکند تا *قبل* از اجرای عملیات اصلی، هزینههای گس را پوشش دهد. سپس Paymaster هزینههای خود را، چه با Bundler و چه بر اساس منطق خود، تسویه میکند.
موارد استفاده دنیای واقعی برای کیف پولهای برنامهپذیر
تسلط بر Bundlerها و Paymasterها به توسعهدهندگان اجازه میدهد تا تجربیاتی را خلق کنند که قبلاً با EOAs غیرممکن بود:
* تراکنشهای بدون گس (حمایت مالی): یک dApp (مثلاً یک پلتفرم مینت NFT یا یک برنامه بازی) میتواند خود را به عنوان Paymaster معرفی کند. هنگامی که کاربر یک NFT را مینت میکند یا یک اقدام درون بازی انجام میدهد، dApp هزینه گس را با ETH پرداخت میکند و به کاربر اجازه میدهد بدون داشتن موجودی ETH تراکنش انجام دهد. این امر اصطکاک اولیه ورود را به شدت کاهش میدهد.
* پرداخت هزینه با توکن ERC-20: یک Paymaster میتواند طوری طراحی شود که هزینه گس را در *هر* توکن ERC-20، مانند USDC یا DAI، بپذیرد. کاربری که در یک صرافی غیرمتمرکز (DEX) مانند Uniswap معامله میکند یا از یک پروتکل وامدهی مانند Aave وام میگیرد، میتواند هزینههای تراکنش خود را با توکنی که در حال تعامل با آن است پرداخت کند و نیاز به تهیه اولیه ETH بومی را از بین ببرد.
* دستهبندی و مدیریت چرخه حیات تراکنش: کاربر میتواند یک توکن ERC-20 را تأیید کرده *و* آن را در یک تراکنش واحد روی زنجیره مبادله کند، که همه اینها توسط یک Paymaster پرداخت میشود. این کار چندین مرحلهای را که معمولاً به دو تراکنش امضا شده مجزا نیاز دارد، در یک تعامل بدون درز ادغام میکند.
ریسکها و مزایای اکوسیستم AA
تغییر به مدل AA مزایای قابل توجهی را به همراه دارد، اما ملاحظات جدیدی را نیز مطرح میکند که توسعهدهندگان باید به آنها رسیدگی کنند:
| مزایا (نقاط قوت) | ریسکها و مبادلات (نقاط ضعف) |
| :--- | :--- |
| تجربه کاربری بهبود یافته: نیاز کاربران به مدیریت هزینههای گس با ETH را از بین برده و تراکنشهای «بدون گس» یا پرداخت شده با توکن را فعال میسازد. | بردارهای تمرکزگرایی: اتکای بیش از حد به یک Bundler یا Paymaster واحد میتواند در صورت عدم تمرکززدایی مناسب، نقطه شکست یا ریسک سانسور ایجاد کند. |
| امنیت پیشرفته: امکاناتی مانند احراز هویت چندعاملی، مکانیسمهای بازیابی اجتماعی، و سقفهای هزینهکرد را در منطق قرارداد کیف پول فعال میسازد. | سربار پیچیدگی: فرآیند چند مرحلهای (UserOp
ightarrow Bundler
ightarrow Entrypoint) پیچیدهتر از یک تراکنش استاندارد EOA است و نیازمند ممیزی دقیق قراردادها است. |
| بهبود جذب کاربر: کاربران جدید میتوانند بلافاصله بدون نیاز به بریج کردن داراییها یا تهیه ETH برای گس، با dAppها تعامل کنند. | عدم کارایی هزینه گس: اگرچه راحت است، تجمیع چندین عملیات در یک تراکنش گاهی اوقات میتواند از نظر هزینه گس نسبت به ارسال تراکنشهای استاندارد بهینهسازی شده، کارآمد نباشد. |
| منطق منعطف: منطق کیف پول میتواند پس از استقرار از طریق الگوهای پروکسی ارتقا یا سفارشی شود، که این امر در مورد EOAs تغییرناپذیر غیرممکن است. | امنیت Paymaster: اگر Paymaster به خطر بیفتد یا دارای نقص باشد، میتواند به طور بالقوه منجر به خرج شدن غیرمجاز ETH حمایت شده آن یا جمعآوری نادرست هزینهها شود. |
با درک نقشهای Bundler و Paymaster، توسعهدهندگان میتوانند جریانهایی را به صورت استراتژیک طراحی کنند که از ERC-4337 برای ایجاد تجربیات کاربری بصری شبیه به وب ۲ در اتریوم بهره ببرند.
جمعبندی
نتیجهگیری: معماری آینده تجربه کاربری در اتریوم
معرفی استاندارد ERC-4337 نقطه عطفی در نحوه تعامل کاربران با اکوسیستم اتریوم محسوب میشود. با جدا کردن ارسال تراکنش از اجرای آن روی زنجیره از طریق ساختار `UserOperation` (عملیات کاربر)، ما قابلیتهای قدرتمندی را آزاد میکنیم که پیشتر توسط قالب سختگیرانه حسابهای متعلق به اشخاص خارجی (EOA) محدود شده بودند. همافزایی بین Bundlerها (جمعکنندگان)، که عملیات را تجمیع و به قرارداد Entrypoint ارسال میکنند، و Paymasterها (تأمینکنندگان هزینه)، که اسپانسرینگ گاز یا پرداخت کارمزد مبتنی بر توکن را تسهیل میکنند، موتور محرک این تکامل است. درک این جریان از ایجاد `UserOperation` امضا شده توسط کاربر تا اجرای دستهای روی زنجیره برای ساخت اپلیکیشنهایی که واقعاً یکپارچه و با انتزاع حساب (Account Abstraction) همراه هستند، اساسی است.
در چشمانداز آینده، با بلوغ اکوسیستم، ما شاهد تخصصیتر شدن Bundlerها و Paymasterها خواهیم بود که احتمالاً منجر به مکانیزمهای قیمتگذاری پویا برای گاز و مدلهای متنوعتری از اسپانسرینگ هزینه خواهد شد. انتزاع حساب صرفاً یک ارتقاء نیست؛ بلکه گام ضروری برای پذیرش گسترده است که مفاهیم پیچیدهای مانند 'گاز' و 'عبارات بازیابی' را انتزاع میکند. ما قویاً توسعهدهندگان را تشویق میکنیم که فراتر از تئوری حرکت کرده، با کیتهای توسعه نرمافزاری (SDK) آزمایش کنند و ساخت نمونههای اولیه کیف پولهای قرارداد هوشمند و جریانهای تراکنش پیشرفته را برای بهرهبرداری از تمام پتانسیل این استاندارد تحولآفرین آغاز نمایند.