اتریوم ERC-4337: انتزاع حساب، کلید پذیرش انبوه؟ 🗝️
تصور کنید: یک شب سرد و دیر وقت در اوایل سال ۲۰۲۵ است، من در حال کلنجار رفتن با کیف پول قدیمیام بودم – همان کیف پول خستهکنندهای که هر بار برای ارسال یک تراکنش ساده، مرا مجبور به یافتن و شارژ کردن اتریوم (ETH) برای کارمزد گس میکرد، تجربهای شبیه به راه انداختن یک موتور دیزلی قدیمی و پر سر و صدا. ناگهان، توییتی از ویتالیک بوتِرین، خالق اتریوم، روی صفحه ظاهر شد: «ERC-4337، انتزاع حساب، به لطف آپگرید پِکترا (Pectra) یک گام بزرگ برداشته است.» این خبر واقعاً مانند یک جرقه عمل کرد. آن روزها گذشت که کیف پولها شبیه تلفنهای ساده و قدیمی (flip phones) بودند؛ اکنون آنها هوشمند، بدون نیاز به عبارت بازیابی (seed phrase) و با قابلیت انجام تراکنشهای بدون گس (gasless) هستند. آن لحظه، احساس کردم که اتریوم دارد از یک کلوب محرمانه برای متخصصان، به یک مهمانی عمومی تبدیل میشود.
با استقرار بیش از ۴۰ میلیون حساب هوشمند در اکوسیستم، دیگر پذیرش انبوه صرفاً یک رؤیای دور نیست؛ بلکه واقعیتی ملموس است که در آستانه تحقق قرار دارد. برای من که یک کاربر معمولی و شاید کمی حرفهایتر در دنیای کریپتو هستم و همیشه به دنبال راههایی برای تعامل عمیقتر با امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) بدون دردسرهای فنی و سردردهای معمول بودهام، این تحول یک نفس تازه است. اگر شما هم جزو همین دسته هستید، به شما قول میدهم که این مقاله نقشه راه شما به سوی آیندهای سادهتر و جذابتر از اتریوم خواهد بود. بیایید با هم به جزئیات این شاهکار مهندسی، یعنی انتزاع حساب (Account Abstraction یا AA)، بپردازیم و ببینیم چگونه دنیای بلاکچین را متحول میکند.
---
انتزاع حساب (Account Abstraction): این سروصدا از کجا میآید؟ 🔊
برای درک «انتزاع حساب»، ابتدا باید دو نوع حساب سنتی در اتریوم را بشناسیم: حسابهای متعلق به خارج (Externally Owned Accounts یا EOA) و حسابهای قراردادی (Contract Accounts یا CA). EOAها حسابهای سادهای هستند که شما با متامسک (MetaMask) یا تراست والت (Trust Wallet) میسازید و کنترل آنها منحصراً با یک کلید خصوصی یا همان عبارت بازیابی (seed phrase) است. CAها در واقع همان قراردادهای هوشمند (smart contracts) هستند؛ کدهایی که روی بلاکچین زندگی میکنند و میتوانند منطق پیچیده را اجرا کنند، اما نمیتوانند به تنهایی تراکنشی را آغاز کنند، بلکه فقط در پاسخ به یک EOA فعالیت میکنند. انتزاع حساب یعنی چه؟ یعنی اینکه اتریوم میگوید: «چرا کاربران را به EOAهای گنگ زنجیر کنیم، در حالی که میتوانند کیف پولهای هوشمندی داشته باشند که هر دو قابلیت را ترکیب کند؟»
ERC-4337 که از سال ۲۰۲۳ فعال شده است، با معرفی یک لایه جدید، این داستان را بدون نیاز به یک هارد فورک (Hard Fork) پردردسر تغییر داد. این استاندارد به جای تغییر در هسته پروتکل اتریوم، یک شبکه ثانویه از بازیگران را معرفی کرد: باندلرها (Bundlers) و پِیمسترها (Paymasters). باندلرها، عملیاتهای کاربر (User Operations یا UserOps) را از کیف پولهای هوشمند دریافت کرده و آنها را برای پردازش به صورت یک «بسته» به قرارداد اصلی (Entrypoint Contract) ارسال میکنند. در واقع، اینها دروازهبانهای جدیدی هستند که تراکنشهای هوشمند را به بلاکچین منتقل میکنند. پِیمسترها اما کارمزد تراکنش را پرداخت میکنند. این یعنی دیگر نیازی نیست که برای پرداخت «گس» حتماً اتریوم داشته باشید؛ dAppsها (برنامههای غیرمتمرکز) میتوانند خودشان کارمزد را با توکنهای ERC-20 پرداخت یا حتی برای کاربران جدید «اسپانسری» کنند. تصور کنید وارد یونیسواپ (Uniswap) میشوید، با USDC یک توکن میخرید و تمام! بدون اینکه حتی یک ساتوشی ETH در کیف پولتان باشد!
آپگرید پِکترا و EIP-7702 در می ۲۰۲۵، یک پیچ و مهره مهم دیگر اضافه کرد. این پیشنهاد امکان میدهد که حتی EOAهای قدیمی هم به طور موقت از ویژگیهای هوشمند بهره ببرند، مثلاً توانایی دستهبندی تراکنشها (Batching) یا بازیابی اجتماعی. این مانند ارتقاء یک شبهٔ ماشین قدیمیتان به یک خودروی خودران است، بدون اینکه مجبور شوید موتور آن را کلاً عوض کنید. برخی از متخصصان در ابتدا این را یک «پیچیدگی بیش از حد» میدانستند، اما تجربه کاربری (UX) سادهتر مساوی است با کاربران بیشتر. بدون AA، اتریوم مانند یک پازل پیچیده و ناقص میماند؛ با AA، به سادگی یک اپلیکیشن پرطرفدار، مثل اینستاگرام، میشود – ساده، جذاب و فراگیر.
---
چرا این قابلیت برای اتریوم حیاتی است؟ 🚀
اتریوم همیشه نیروی محرکه امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) بوده، اما یک نقص بزرگ داشت: تجربه کاربری وحشتناک. یادگیری نحوه نگهداری کلید خصوصی، خطر از دست دادن عبارت بازیابی و کابوسهای پرداخت گس، همگی سدهایی در برابر کاربران جدید بودند. انتزاع حساب این مشکلات را کاملاً از میان برمیدارد: ورود بدون گس، به این معنی است که تازهواردان بدون نیاز به خرید اولیه ETH، مستقیماً وارد صرافیها و پروتکلها میشوند و این امر حجم کل قفل شده (TVL) در دیفای را به شدت افزایش میدهد. Paymasterها با پوشش دادن هزینهها، اصطکاک را از بین میبرند و به یک مزیت رقابتی برای dAppها تبدیل میشوند.
بگذارید یک تجربه شخصی بگویم: من یک بار عبارت بازیابی یکی از کیف پولهای تستنتم را در یک حمله فیشینگ از دست دادم. آن لحظه احساس کردم که دنیا به پایان رسیده است. حالا با ماژولهای بازیابی ERC-4337، ما میتوانیم از سیستم «نگهبانان» (Guardians) استفاده کنیم؛ دوستان یا دستگاههای مورد اعتمادی که میتوانند با تأیید اکثریت، به شما کمک کنند تا حساب هوشمند خود را بازیابی کنید، حتی اگر کلید خصوصیتان را گم کرده باشید. این نه تنها امنیت را افزایش میدهد (جایگزینی امنیت تککلیدی با چندامضایی)، بلکه به طرز چشمگیری احتمال کلاهبرداری و از دست رفتن سرمایه را کاهش میدهد.
علاوه بر این، EIP-7702 که شکاف بین EOA و حسابهای هوشمند را پر میکند، میتواند هزینههای توسعه و استقرار قراردادهای هوشمند را تا ۵۰ درصد کاهش دهد، زیرا دیگر نیازی به مهاجرت کامل کاربران به حسابهای جدید نیست. در حالی که برخی منتقدان به خطر «تمرکززدایی باندلرها» اشاره میکنند، که ممکن است منجر به سانسور تراکنشها شود، اما دادهها نشان میدهد که اکوسیستم به سرعت در حال رشد و توزیع است، با بیش از ۱۰۰ باندلر فعال که در حال رقابت هستند. بدون انتزاع حساب، اتریوم در میان کاربران متخصص کریپتو راکد میماند؛ اما با آن، ما در حال صحبت در مورد ورود میلیاردها دلار جریان مالی دنیای واقعی هستیم. این پتانسیل برای تغییرات بنیادین بسیار عظیم است.
اثر دامنهای انتزاع حساب: AA فقط در مورد کیف پولها نیست. این قابلیت پلی را بین بلاکچین و زندگی روزمره ایجاد میکند. پروژههایی که از AA بهره میبرند، میتوانند معاملات پیچیدهای را در پشت صحنه پنهان کنند، به طوری که کاربر نهایی فقط یک دکمه «تأیید» را فشار دهد. به بازیهای بلاکچینی فکر کنید که در آن خرید اقلام درون بازی، بدون نیاز به مدیریت گس و تأیید تراکنشهای متعدد، به سادگی یک کلیک است. یا پروژههای مالکیت کسری داراییهای دنیای واقعی (RWA) که در آن، سهمی از یک ملک گرانقیمت در قالب یک توکن NFT به فروش میرسد و خریدار میتواند سهم خود را بدون پرداخت هزینههای گس، به یک خریدار دیگر منتقل کند. این قابلیت، دنیای توکنیزه کردن داراییها را به شدت متحول میکند و بازار تریلیون دلاری املاک و مستغلات را به روی وب۳ باز خواهد کرد. این تحول، در مقیاس، شبیه به زمانی است که سرویسهایی مانند اوبر (Uber) و اسنپ، صنعت تاکسیرانی را کاملاً دگرگون کردند؛ یعنی از بین بردن اصطکاک برای دستیابی به کارایی بیشتر.
---
چگونه این پیشرفت را دنبال کنیم؟ 📊
ردیابی نبض پذیرش انتزاع حساب، ترکیبی از کارآگاهی دادهمحور و پیشبینی روندهای آتی است؛ زیرا معیارها و دادهها در سراسر اکوسیستم پراکنده هستند. بهترین دوست شما در این مسیر Dune Analytics است. با جستجوی «داشبورد ERC-4337» میتوانید حجم UserOpها (تراکنشهای هوشمند کاربران)، توان عملیاتی باندلرها و حتی سهم درآمد Paymasterها را مشاهده کنید. به عنوان مثال، پس از آپگرید پِکترا، حجم عملیاتهای کاربر در ماه از ۱ میلیون به ۱۰ میلیون رسید – این یک جهش ۱۰ برابری است که نشاندهندهٔ شتاب این فناوری است.
Etherscan هم برای بررسی قراردادهای هوشمند بسیار حیاتی است؛ آدرس قرارداد Entrypoint (ورودی اصلی ERC-4337) را جستجو کنید و رویدادهای مربوط به آن را فیلتر کنید. این کار به شما نشان میدهد که چه تعداد قرارداد کیف پول هوشمند جدید مستقر شده است. برای توسعهدهندگان، استفاده از APIهای تخصصی مانند Stackup یا Pimlico SDK توصیه میشود تا عملیاتهای باندلسازی و شبیهسازی UserOpها را در dAppهای خود ادغام کنند. این ابزارها، به صورت عملی، پیادهسازی AA را برای سازندگان آسان میکنند.
شبکه اجتماعی X (توییتر سابق) نیز منبع ارزشمندی است: جستجوهایی مانند «ERC-4337 adoption» یا دنبال کردن توسعهدهندگان پیشرو در این زمینه، شما را در جریان آخرین اخبار و راهاندازی کیف پولهای جدید قرار میدهد. من هر روز صبح با یک فنجان قهوه، داشبورد Dune را چک میکنم تا ببینم باندلرها چقدر فعال هستند. یک نکته حرفهای: دادهها ممکن است کمی تأخیر داشته باشند، بنابراین به جای نویزهای ساعتی، به روندهای هفتگی و ماهانه توجه کنید. این کار به شما کمک میکند تا تصویر بزرگ را ببینید و از هیاهوهای کاذب دوری کنید. تشخیص اینکه کدام dAppها از ابتدا با انتزاع حساب ساخته شدهاند نیز یک مزیت است، چرا که نشاندهندهٔ تعهد آنها به تجربه کاربری نسل بعدی است.
---
نمونههای واقعی: جهش پکترا و صعود کیف پولهای بدون عبارت بازیابی 📈
بازگردیم به می ۲۰۲۵، جایی که آپگرید پکترا راهاندازی شد و رنسانس کیف پولها آغاز گردید. قبل از آن، ERC-4337 با سرعتی آهسته پیش میرفت – برای کاربران حرفهای جالب بود، اما برای عموم خیر. پس از آپگرید؟ یک انفجار واقعی رخ داد. کیف پولهایی مانند Safe و Ambire جریانهای کاربری بدون نیاز به عبارت بازیابی را به طور کامل پیادهسازی کردند. کاربران با استفاده از احراز هویت اجتماعی (مانند ایمیل یا Google/Apple ID) وارد میشدند و بازیابی توسط نگهبانان تأیید میشد. این تحول، منحنی پذیرش را به سرعت بالا برد.
یک مورد استفاده جذاب دیگر در صنعت املاک و مستغلات است. گزارشها نشان میدهد که ERC-4337 چگونه بازار ۳.۷ تریلیون دلاری املاک را با فعال کردن NFTهای کسری (fractional NFTs) بدون نیاز به پرداخت گس، به سمت وب۳ میبرد. خریداران میتوانند با استیبل کوینهای خود سهمی از یک ملک را بخرند، بدون اینکه نگران فوت و فنهای فنی اتریوم باشند. این امر، نقدشوندگی را به بازاری که به طور سنتی غیرنقدی است، تزریق میکند. این الگو یک چیز را نشان میدهد: هر ارتقاء فنی، موج جدیدی از پذیرش را به ارمغان میآورد. با بیش از ۴۰ میلیون حساب هوشمند فعال، این فقط یک فرضیه نیست؛ بلکه یک روند تثبیت شده است. اکنون سؤال این است: انتزاع حساب در لایههای دوم (L2s) مانند Optimism و Arbitrum چه تأثیری خواهد گذاشت؟ واضح است که این دومینوها تازه شروع به افتادن کردهاند و تأثیر آنها بر سراسر اکوسیستم اتریوم اجتنابناپذیر است.
---
چطور از این فناوری استفاده کنیم؟ 🛠️
بیایید کمی عملی صحبت کنیم. اولین قدم این است که یک کیف پول هوشمند با پشتیبانی از ERC-4337 نصب کنید. Safe (برای امنیت چندامضایی) یا Ambire (برای سادگی کاربری) گزینههای خوبی هستند. سعی کنید یک تراکنش ارسال کنید بدون اینکه ETH برای گس داشته باشید؛ Paymasterها این کار را برای شما پوشش خواهند داد. این فرآیند، شبیه یک جادو است؛ ناگهان، پیچیدگیهای بلاکچین از بین میروند.
برای توسعهدهندگان، زمان آن رسیده که SDKهای AA مانند Stackup یا Pimlico را در dApp خود ادغام کنید. میتوانید با استفاده از این ابزارها، عملیاتهای کاربری را دستهبندی کرده و برای کاربران خود اسپانسر شوید. اگر یک پروتکل دیفای میسازید، میتوانید امکان پرداخت کارمزد با هر توکن ERC-20 را فراهم کنید و این به طور مستقیم نرخ جذب و نگهداری کاربر شما را افزایش میدهد.
استراتژی سرمایهگذاری: با توجه به اهمیت AA در آینده اتریوم، عاقلانه است که بخشی از پورتفولیوی خود (مثلاً ۱۰ تا ۲۰ درصد) را به پروژههایی که فعالانه AA را فعال یا پشتیبانی میکنند، اختصاص دهید. شرکتهایی مانند Gelato (GEL) یا توکنهای مرتبط با توسعهدهندگان زیرساخت AA میتوانند از رشد آینده این فناوری بهره ببرند. همیشه ریسکهایی وجود دارد: مانند خرابی احتمالی باندلرها یا سوءاستفاده از مکانیسم حل مسئله (MEV)، اما استفاده از راهحلهای چند-باندلری میتواند این ریسکها را کاهش دهد. مهمتر از همه، ETH خود را نگه دارید، اما با درکی تازه از اینکه انتزاع حساب چگونه کاربرد و در نتیجه ارزش ذاتی اتریوم را تقویت میکند.
نتیجهگیری: موج انتزاع حساب (ERC-4337) در واقع مانند رهایی اتریوم از موانع آموزشی است و آن را به سمت پذیرش جریان اصلی سوق میدهد. این مانند یافتن یک میانبر هوشمند در ترافیک سنگین صبحگاهی است – زندگی را روانتر، امنتر و بسیار لذتبخشتر میکند. من مشتاقانه منتظر راهاندازی کیف پولهای جدید و پیشرفتهای بعدی در زمینه Intents هستم. آیا شما آمادهاید تا بخشی از این تحول باشید؟