از ETFهای بیت‌کوین تا CBDC: نبرد برای آینده پول

از ETFهای بیت‌کوین تا CBDC: نبرد حماسی برای آینده پول تصور کنید: صبح زود است، هنوز گیج خوابید و فنجان قهوه‌تان را برداشته‌اید تلخ و سیاه، درست مثل حقیقت عریان بیت‌کوین. گوشی را برمی‌دارید و شروع می‌کنید به اسکرول کردن بی‌هدف در توییتر (یا همان X امروزی). ناگهان، یک تیتر خبری مثل یک سیلی محکم به صورتتان می‌خورد: «چین CBDC خود را به طور کامل در تمام استان‌ها راه‌اندازی کرد؛ همزمان ورودی ETFهای بیت‌کوین در آمریکا رکورد تاریخی ۵.۹۵ میلیارد دلار را شکست و قیمت از ۱۰۰ هزار دلار گذشت.» قلبم برای یک لحظه ایستاد. می‌دانید، من همیشه بیت‌کوین را مثل آن دوست قدیمی و کله‌شقی می‌دیدم که هیچ رئیسی را قبول ندارد، سرکش و آزاد است و مرز نمی‌شناسد. اما حالا، با خواندن این خبر، حس کردم که یک جنگ تمام‌عیار در شرف وقوع است. و اشتباه نکنید، این جنگ فقط بر سر بالا و پایین شدن نمودارهای قیمت نیست؛ این نبردی است بر سر تعریف خود «پول». چه کسی قرار است در آینده کنترل را در دست بگیرد؟ کت‌وشلواری‌های پشت میز نشین در واشنطن و پکن، یا کدهای ریاضی روی بلاکچین که به هیچ‌کس باج نمی‌دهند؟ همین لحظه بود که فهمیدم باید در این باره بنویسم. انگار که دست یک رفیق صمیمی را گرفته‌ام و می‌گویم: «هی رفیق، باید بشینی و اینو بشنوی، چون شوخی‌بردار نیست.» چون واقعاً، حالا که در اکتبر ۲۰۲۵ هستیم و بیت‌کوین آن قله‌های رویایی ۱۰۰k را فتح کرده، و از آن طرف بیش از ۱۰۰ کشور دارند با عجله ارزهای دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) خودشان را تست یا لانچ می‌کنند، این نبرد به داغ‌ترین حد خودش رسیده. چرا الان اینقدر مهم شده؟ چرا این لحظه تاریخی است؟ چون اگر ما غفلت کنیم و بگذاریم دولت‌ها پول دیجیتال را با قوانین خودشان به ما تحمیل کنند، باید با آزادی مالی خداحافظی کنیم. پول شما دیگر پول شما نخواهد بود؛ کوپنی می‌شود که هر وقت بخواهند باطلش می‌کنند. اما بیت‌کوین، که حالا به لطف آن ETFهای غول‌پیکر حسابی مسلح شده، ایستاده و فریاد می‌زند: «نه، مرسی، ما نیازی به شما نداریم.» بیایید این ماجرا را قدم به قدم، خیلی خودمونی و ساده، مثل وقتی که داریم در یک پارک مه‌آلود قدم می‌زنیم و درباره دیوانگی‌های دنیا حرف می‌زنیم، بشکافیم. این نبرد دقیقاً سر چیست؟ خب، بیایید از اصول اولیه شروع کنیم اصلاً چه خبر است؟ ETFهای بیت‌کوین در واقع مثل فست‌فود برای سرمایه‌گذاری در کریپتو هستند. دیگر نیازی نیست نگران دستگاه‌های ماینینگ باشید که مثل تراکتور صدا می‌دهند و پول برقشان سر به فلک می‌کشد، یا استرس گم کردن کلید خصوصی کیف پولتان را داشته باشید. خیلی شیک و مجلسی، مثل خریدن سهام اپل یا تسلا، واحدهای ETF را می‌خرید که قیمتشان با بیت‌کوین بالا و پایین می‌شود. از ژانویه ۲۰۲۴ که کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) بالاخره کوتاه آمد و تأییدشان کرد، میلیاردها دلار پول نهادی وارد این بازار شد. حالا در ۲۰۲۵، صندوق IBIT شرکت BlackRock به تنهایی بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار دارایی دارد. تصور کنید! انگار همه عموها و خاله‌های محافظه‌کار وال‌استریت که تا دیروز به بیت‌کوین می‌گفتند «پول خیالی»، حالا با کیف‌های پر از پول به مهمانی کریپتو آمده‌اند. در طرف دیگر رینگ، CBDCها ایستاده‌اند ارزهای دیجیتال بانک مرکزی. این‌ها تلاش دولت‌ها برای دیجیتالی کردن پول ملی‌شان هستند، اما با یک تفاوت بزرگ: کنترل مطلق. اینجا خبری از دفتر کل عمومی و شفافیت نیست؛ خبری از هاوینگ و ضدتورمی بودن نیست. فقط بانک مرکزی (مثل فدرال رزرو یا بانک مرکزی اروپا) می‌گوید: «این پول دیجیتال ماست، از همین استفاده کنید وگرنه جریمه می‌شوید.» هند روپیه دیجیتالش (e-rupee) را تا مارس ۲۰۲۵ به گردش ۱۲۲ میلیون دلاری رساند. نیجریه eNaira را کاملاً عملیاتی کرده و با زور سعی در جا انداختنش دارد. بانک تسویه حساب‌های بین‌المللی (BIS) هم دارد روی پروژه‌هایی مثل Rialto کار می‌کند تا تراکنش‌های بین‌مرزی را سریع کند. اما نکته ترسناک کجاست؟ ETFها بیت‌کوین را دموکراتیک و برای همه (حتی مادربزرگ‌ها) قابل دسترس می‌کنند. اما CBDCها؟ آن‌ها ابزار نظارتند. می‌توانند ببینند کِی، کجا و بابت چه چیزی پول خرج می‌کنید. یک طرف آزادی مطلق است، طرف دیگر نظارت مطلق. چه کسی برنده می‌شود؟ هنوز معلوم نیست، اما هیجان این نبرد دیوانه‌کننده است. راستی، یک پرانتز باز کنم: یادم می‌آید وقتی اولین بار زمزمه‌های ETF شنیده شد، با خودم گفتم: «کار تمومه، بیت‌کوین داره خز می‌شه و می‌ره قاطی جریان اصلی.» اما حالا که سایه سنگین CBDCها را می‌بینم، نظرم عوض شده. این بیشتر شبیه یک فیلم وسترن قدیمی شده: بیت‌کوین همان گاوچران تنهایی است که در برابر کلانترهای فاسد و ارتش آن‌ها ایستاده. چرا این برای بیت‌کوین حیاتی است؟ حالا برسیم به سوال اصلی: این دعوا چه تأثیری روی قیمت و آینده BTC دارد؟ ببینید، ETFها مثل بنزین سوپر برای موتور بیت‌کوین بودند. بعد از تأیید در سال ۲۰۲۴، قیمت در عرض چند ماه از ۴۵ هزار دلار به ۷۳ هزار دلار پرید. حالا در ۲۰۲۵، این صندوق‌ها دارند وارد برنامه‌های بازنشستگی ۴۰۱(k) آمریکایی‌ها می‌شوند؛ یعنی پول‌های گنده و بلندمدت دارد می‌ریزد توی بازار. این یعنی تثبیت قدرت. اما CBDCها یک تهدید موذیانه هستند. اگر دولت‌ها موفق شوند مردم را مجبور کنند فقط از پول دیجیتال دولتی استفاده کنند، بیت‌کوین ممکن است به حاشیه رانده شود، مثل یک گوشی تاشوی قدیمی در دنیای اسمارت‌فون‌ها. اما صبر کنید، روی دیگر سکه را هم ببینید: خیلی‌ها معتقدند که ترس از همین CBDCها (ترس از ردیابی شدن هر تراکنش، ترس از اینکه دولت بتواند با یک کلیک حسابتان را ببندد) باعث می‌شود مردم بیشتر به سمت بیت‌کوین فرار کنند. بیت‌کوین می‌شود پناهگاه امن. مثل وقتی که دکتر به شما می‌گوید فقط باید کلم بروکلی بخورید، و شما ناگهان هوس شدیدترین پیتزای پپرونی را می‌کنید. هرچقدر فشار مالی بیشتر شود، جذابیت بیت‌کوین بیشتر می‌شود. واقعیت این است که بیت‌کوین برتری‌های ذاتی دارد: غیرمتمرکز است، ضدسانسور است، و تعدادش محدود است (فقط ۲۱ میلیون). این در حالی است که CBDCها فقط ابزاری جدید برای چاپ پول بیشتر و ایجاد تورم هستند. اگر BTC بتواند در این دوران نشان دهد که امن‌تر و آزادتر است، قیمتش پروازی خواهد بود که تا به حال ندیده‌ایم. البته ریسک هم هست؛ اگر قوانین خیلی سخت‌گیرانه شود، ممکن است جلوی رشد ETFها را بگیرند. ولی نظر شخصی من؟ این نبرد بیت‌کوین را قوی‌تر می‌کند، مثل عضله‌ای که زیر فشار وزنه‌های سنگین رشد می‌کند. چطور این نبرد را رصد کنیم؟ نباید بگذارید این اتفاقات از زیر دستتان در برود. باید مثل یک عقاب بازار را زیر نظر داشته باشید. برای ETFها، پلتفرم‌هایی مثل Glassnode یا CoinMetrics طلا هستند؛ داده‌های آن‌چین، ورودی و خروجی روزانه صندوق‌ها و رفتار هولدرهای بلندمدت را چک کنید. برای قیمت، همان TradingView خودمان عالی است فقط حواستان به RSI باشد (اگر بالای ۷۰ رفت، یعنی بازار زیادی داغ شده و ممکن است اصلاح بزند، پس جوگیر نشوید). برای رصد کردن CBDCها، سایت Atlantic Council یک ردیاب عالی دارد که نقشه کل دنیا را نشان می‌دهد و می‌گوید کدام کشور در چه مرحله‌ای است تحقیق، پایلوت یا راه‌اندازی کامل. همچنین اخبار رویترز یا سایت خود BIS را دنبال کنید تا از جزئیات فنی و تصمیمات پشت پرده باخبر شوید. یک فوت کوزه‌گری: من عادت دارم هر هفته صورت‌جلسات فدرال رزرو را بخوانم؛ آن‌ها لابه‌لای حرف‌هایشان نکات ریزی درباره دلار دیجیتال لو می‌دهند. و البته، توییتر (X) را دست کم نگیرید. کافی است عبارت 'CBDC vs Bitcoin' را جستجو کنید تا ببینید بحث‌ها چقدر داغ است. ابزارها ساده‌اند، مهم این است که مداوم پیگیر باشید. روزی ۱۰ دقیقه وقت بگذارید، مثل مسواک زدن که جزو واجبات روزانه است. یک مثال واقعی: ترن هوایی ۲۰۲۴ بیایید با یک مثال خاطره‌انگیز بحث را ملموس کنیم. ژانویه ۲۰۲۴ یادتان هست؟ بعد از سال‌ها جنگ حقوقی و کش‌وقوس، بالاخره SEC تسلیم شد و ETFهای اسپات را تأیید کرد. بازار منفجر شد! قیمت بیت‌کوین از حدود ۴۲ هزار دلار تا ماه مارس به ۷۳ هزار دلار رسید یک رشد ۷۵ درصدی شیرین. بیش از ۵۴ میلیارد دلار پول وارد این صندوق‌ها شد و وال‌استریت مثل بچه‌هایی که وارد مغازه شکلات‌فروشی شده‌اند، ذوق‌زده بود. اما بعد چه شد؟ چند هک صرافی و ترس از رکود اقتصادی باعث شد قیمت دوباره تا ۵۵ هزار دلار اصلاح کند. در مقابل، نگاهی به چین بیندازید. آن‌ها یوان دیجیتال (e-CNY) را از سال ۲۰۲۰ به صورت آزمایشی شروع کردند و تا ۲۰۲۳ میلیون‌ها تراکنش انجام دادند. اما استقبال مردم چطور بود؟ تعریفی نداشت. مردم ترجیح می‌دادند همچنان از Alipay و WeChat Pay استفاده کنند چون به آن‌ها عادت داشتند. این نشان می‌دهد که CBDCها در مرحله پذیرش عمومی مشکل دارند؛ دولت‌ها زور می‌زنند، اما مردم مقاومت می‌کنند. برعکس، در کشورهایی با تورم وحشتناک مثل آرژانتین یا نیجریه، مردم خودخواسته به سمت بیت‌کوین می‌روند تا ارزش پولشان را حفظ کنند. این الگوها فریاد می‌زنند: هرجا فشار دولتی بیشتر شود، پذیرش بیت‌کوین هم بالا می‌رود. در سال ۲۰۲۵، با جدی‌تر شدن پروژه‌های هند و برزیل، باید منتظر نوسانات شدید «ریزش و سپس صعود» باشیم. چطور از این آب گل‌آلود ماهی بگیریم؟ حالا وقت عمل است. چطور از این اطلاعات پول در بیاوریم؟ اگر تریدر متوسط هستید، سبدتان را متنوع کنید: ۱۰ تا ۲۰ درصد پرتفوی خود را از طریق ETFهایی مثل IBIT به بیت‌کوین اختصاص دهید اینطوری دردسر نگهداری امن کیف پول را ندارید. استراتژی هج (Hedge) داشته باشید: هر وقت اخبار بدی درباره CBDC آمد (مثلاً آمریکا گفت دلار دیجیتال اجباری می‌شود)، سریعاً بیت‌کوین اسپات بخرید، چون بازار معمولاً به این اخبار با ترس واکنش نشان می‌دهد و به سمت دارایی‌های امن فرار می‌کند. من خودم وقتی RSI زیر ۳۰ می‌آید، پله‌ای خرید می‌کنم (DCA). یک استراتژی دیگر: دنبال تقاطع‌ها باشید. اگر دیدید حجم معاملات ETF دارد بالا می‌رود و همزمان پایلوت‌های CBDC در کشورهای غربی شکست می‌خورند (مثل کانادا که هنوز مردد است)، پوزیشن Long بگیرید. همیشه نیم‌نگاهی به داده‌های Dune Analytics داشته باشید. و مهم‌تر از همه، HODL کنید اما باهوش باشید: اگر بازار خیلی داغ شد (Overbought)، کمی سیو سود کنید، اما بخش اصلی را نگه دارید. این جنگ یک ماراتن است، نه دوی سرعت. خودتان را خسته نکنید. راستی، یک شوخی تلخ: اگر CBDCها برنده شوند، حداقل دیگر بهانه «کیف پولم گم شد» نداریم، چون «برادر بزرگ» (دولت) همیشه می‌داند پولتان کجاست! اما جدا از شوخی، شرط من روی برد بیت‌کوین است. در نهایت، این نبرد مرا به وجد می‌آورد چون نشان می‌دهد که کریپتو زنده است، نفس می‌کشد و مبارزه می‌کند. بیت‌کوین فقط یک نماد بورسی نیست؛ یک ایدئولوژی است، یک دهن‌کجی بزرگ به سیستم‌های کهنه. اگر مثل من عاشق این دنیایید، کمربندها را محکم ببندید. می‌خواهید این تحلیل‌ها را به ترید واقعی تبدیل کنید؟ تحلیل‌های روزانه ما را در Bitmorpho دنبال کنید.