در دنیای پرنوسان کریپتو، ۲۵ اکتبر ۲۰۲۵ مثل یک ایستگاه توقف کوتاه به نظر میرسد – جایی که بیتکوین، پادشاه ارزهای دیجیتال، در حدود ۱۱۱٬۵۰۰ دلار نوسان میکند. کندل روزانه در تایمزون GMT با ۱۱۱٬۰۰۰ دلار باز شده و حالا کمی بالاتر رفته، اما این عدد فقط نوک کوه یخ است و نباید ما را از تحلیل عمیقتر منحرف کند. من همیشه فکر میکنم که بازارهای مالی مثل اقیانوسی هستند؛ موجهای بلند صعود و فرودهای ناگهانی، و بیتکوین در این اقیانوس، موجساز اصلی است. اما امروز، بیایید فراتر از اعداد برویم و به ریشهها بپردازیم: تحلیل فاندامنتال، که در بلندمدت تعیینکننده مسیر است.
شروع کنیم با مروری بر بازار و واقعیتهای تاریخی. اکتبر، که همیشه به عنوان 'آپتوبِر' شناخته میشود – ماهی که بیتکوین بهطور میانگین حدود ۲۲ درصد رشد میکند – امسال استثنا بوده و روند متفاوتی را در پیش گرفته است. از ابتدای ماه، BTC حدود ۵ درصد افت کرده، بدترین عملکرد ماهانه در ۱۰ سال اخیر. این افت به خاطر ترسهای ناشی از جنگ تجاری آمریکا-چین است که در ۱۰ اکتبر بازار را به لرزه درآورد و ۱.۲ میلیارد دلار لیکوییدیشن ایجاد کرد. این لیکوییدیشنها عمدتاً از اهرمهای بالا در بخش مشتقات سرچشمه میگرفتند و نشاندهنده این است که بازار همچنان نسبت به اخبار کلان، حساسیت بالایی دارد. اما با این حال، باید توجه داشت که این نوسانات بزرگ، در تاریخ بیتکوین امری عادی بوده و معمولاً یک 'reset' سالم برای حذف اهرمهای اضافی از سیستم و آمادهسازی برای حرکت صعودی بعدی در نظر گرفته میشوند، نه پایان بازی. حجم معاملات spot و derivatives در آگوست به ۹.۷۲ تریلیون دلار رسید که بالاترین در سال جاری بوده و نشاندهنده یک نقدینگی قدرتمند در پشت پرده است. open interest در ۱۸۷ میلیارد دلار ایستاده که حاکی از تعهد سرمایهگذاران بلندمدت است. این اعداد و ارقام نشان میدهند که نقدینگی هنوز قوی است و برخلاف تصور عمومی، سرمایهگذاران نهادی با سرعت بالایی در حال چرخش از داراییهای سنتی نظیر طلا به داراییهای دیجیتال مانند کریپتو هستند، به ویژه پس از تأییدیههای اخیر ETFها.
یکی از ستونهای اصلی فاندامنتال بیتکوین، که نیروی محرکه اصلی بازار در سال جاری بوده، جریانهای ETF است. در هفته منتهی به ۳ اکتبر، ETFهای spot بیتکوین ۳.۲۴ میلیارد دلار ورودی داشتند – عددی که از کل ورودیهای سال گذشته دو برابر شده است. این روند نه تنها تقاضای فیزیکی برای بیتکوین را به شدت افزایش میدهد، بلکه 'مشروعیت' (legitimacy) بیتکوین را در چشم والاستریت، نهادهای مالی سنتی، و صندوقهای بازنشستگی تثبیت میکند. تصور کنید: شرکتهایی مالی عظیم و معتبری مثل BlackRock و Fidelity که میلیاردها دلار BTC در سبد خود دارند و آن را به مشتریان نهادی و خرد خود ارائه میدهند. این انباشت نهادی، طبق دادههای on-chain، از ماه جولای به شکلی فزاینده شروع شده و ماهانه حدود ۶۲ هزار BTC به ذخایر این نهادها اضافه میشود. این حجم از تقاضا در برابر عرضه محدود ۲۱ میلیونی بیتکوین، یک عدم تعادل بنیادی ایجاد میکند که در نهایت باید به افزایش قیمت منجر شود. نرخ سلطه بیتکوین (dominance) هم به ۵۹.۴ درصد رسیده که بالاترین در هشت هفته اخیر است. این افزایش dominance نشاندهنده چرخش سرمایه از آلتکوینهای پرریسکتر به سمت پادشاه کریپتو، BTC، به عنوان پناهگاه امن در دورههای عدم قطعیت است. برخی از تحلیلگران باتجربه بازار معتقدند این الگوهای قیمتی و جریانات سرمایه شباهت زیادی به الگوهای مشاهده شده در سهماهه چهارم (Q4) سالهای ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ دارد، زمانی که قیمت بیتکوین شاهد جهشهای بزرگ و تاریخی بود و از حدود ۷۰ هزار به ۱۰۰ هزار دلار و بالاتر رسید. این تکرار الگوها در شرایط ماکروی متفاوت، امیدواری را برای تکرار تاریخ، البته با سطوح قیمتی بالاتر، زنده میکند.
حالا بیایید به عوامل ماکرو بپردازیم، زیرا کریپتو دیگر در خلأ مالی زندگی نمیکند و به شدت با اقتصاد جهانی پیوند خورده است. دادههای CPI سپتامبر، که دیروز منتشر شد، ۰.۳ درصد افزایش ماهانه نشان داد – نرخی که نرمتر از انتظارات بازار و ۰.۴ درصد پیشبینی شده بود. core CPI (بدون احتساب غذا و انرژی) هم ۰.۲ درصد بود، در مقابل ۰.۳ درصد پیشبینی. این آمارها به وضوح نشان میدهد که تورم در ایالات متحده در حال خنک شدن است و به هدف ۲ درصدی فدرال رزرو نزدیکتر میشود. خنک شدن تورم میتواند به فدرال رزرو اجازه دهد که سیاستهای پولی خود را نرمتر کرده و نرخ بهره را زودتر از موعد مقرر کاهش دهد. کاهش نرخ بهره، تقریباً همیشه برای داراییهای پرریسک و با رشد بالا مثل بیتکوین مثبت تلقی میشود، چرا که هزینه فرصت نگهداری این داراییها کاهش یافته و سرمایهها به سمت بازده بالاتر در بخشهایی مانند کریپتو سرازیر میشوند. علاوه بر این، موضوع 'تعطیلی دولتی' (government shutdown) در آمریکا – که از هفته پیش شروع شده – یک عامل ماکروی دیگر است که تقاضای haven (پناهگاه امن) برای بیتکوین را به شدت افزایش داده. BTC به عنوان 'طلای دیجیتال' یا یک 'ابزار ذخیره ارزش ضد تورمی' عمل میکند، و وقتی طلا به عنوان دارایی سنتی پناهگاه امن ۴ درصد افت میکند، BTC در کمال تعجب ۲.۷ درصد بالا میرود و عملکرد بهتری از خود نشان میدهد. این چرخش (rotation) سرمایه از طلا به بیتکوین، یک نشانه قوی از بلوغ بازار کریپتو و پذیرش آن به عنوان یک دارایی ماکروی مستقل است.
از منظر on-chain (دادههای درون زنجیرهای)، داستان حتی روشنتر و صعودیتر است. شاخص realized price (قیمت تحقق یافته، که نشاندهنده میانگین قیمتی است که بیتکوینها در آن خریداری شدهاند) نشان میدهد که BTC در حال حاضر بالای سطوح bull phase (فاز صعودی) قرار دارد. تحلیلگران درون زنجیرهای با استفاده از مدلهای جریان به ارزیابی موجودی و تقاضا، پتانسیل رسیدن قیمت به ۱۶۰ تا ۲۰۰ هزار دلار را تا پایان سال جاری میلادی محتمل میدانند. حجم stablecoin payments (پرداختهای با استیبلکوینها) هم به ۱۹.۴ میلیارد دلار از ابتدای سال تاکنون رسیده که زیرساخت پرداختهای کریپتو را تقویت میکند و نشاندهنده استفاده واقعی از ارزهای دیجیتال به عنوان وسیله مبادله است. اما ریسکها را نباید فراموش کرد. OBV (on-balance volume) یا حجم تعادلی به پایینترین سطح از آوریل افتاده، که یک سیگنال فنی ضعیف محسوب میشود. اگر سطح support (حمایت) در ۱۰۰ هزار دلار به هر دلیلی شکسته شود، ممکن است قیمت شاهد اصلاح عمیقتر به سمت سطوح ۷۵ هزار دلار و پایینتر باشد. تحلیلگرهایی مانند Jon Glover از Ledn هشدار میدهند که 'bull run' (چرخه صعودی) تمام شده و bear market (بازار خرسی) تا ۲۰۲۶ طول میکشد. در مقابل، Geoff Kendrick از Standard Chartered، اگرچه 'dip' (اصلاح) زیر ۱۰۰ هزار دلار را 'اجتنابناپذیر' (inevitable) میداند، اما آن را به عنوان یک فرصت 'خرید درجه یک' تلقی میکند، نه نشانه پایان چرخه.
رویدادهای پیش رو نیز بسیار مهم هستند و میتوانند نوسانات کوتاهمدت را دیکته کنند. ۲۸ اکتبر، رویدادی اقتصادی کلیدی (که ممکن است شامل تصمیم فدرال رزرو در مورد نرخ بهره، یا انتشار دادههای مهم اشتغال باشد) میتواند بازار را تکان دهد. اگر نتیجه این رویداد مثبت باشد و به نفع سیاستهای پولی انبساطی باشد، BTC پتانسیل جهش به ۱۳۵ هزار دلار را دارد؛ در غیر این صورت، احتمال یک اصلاح عمیقتر وجود خواهد داشت. در کل، فاندامنتالها – از تقاضای نهادی ETFها گرفته تا خنک شدن تورم در سطح ماکرو – به شدت صعودی هستند، اما volatility (نوسان) بخشی طبیعی و اجتنابناپذیر از بازار کریپتو است. بیتکوین از زمان رویداد 'هاوینگ' (halving) در سال ۲۰۲۴ هنوز در فاز 'post-halving' و کاهش عرضه است، و adoption جهانی (مانند تایید قریبالوقوع ETFهای اتریوم و دیگر داراییها در سایر کشورها) بادبانهای حرکت صعودی را پر نگه میدارد. تحلیل ساختاری چرخه چهار ساله بیت کوین نشان می دهد که پس از هاوینگ، بازار معمولاً یک فاز انباشت طولانی را تجربه می کند و سپس وارد یک رالی انفجاری می شود که اغلب در سال بعد از هاوینگ رخ می دهد. بنابراین، پتانسیل رشد همچنان بسیار بالا است.
پس، 'takeaway' یا خلاصه مطلب چیست؟ اگر یک 'long-term believer' (معتقد به بلندمدت) و HODLer هستید، نباید این 'dip' (افت قیمت) را نادیده بگیرید یا اجازه دهید ترس بر تصمیمات شما غلبه کند. باید ریسکهای خود را مدیریت کنید، سبد خود را 'diversify' (متنوع) کنید، و حتماً از 'stop-loss' (حد ضرر) مناسب استفاده کنید تا سرمایه شما حفظ شود. مهمتر از همه، به 'fundamentals' (اصول و بنیادهای بازار) بچسبید. بازار همیشه به سمت ارزش واقعی خود بازمیگردد، و BTC، با سقف عرضه ۲۱ میلیون واحدی و پذیرش جهانی فزاینده، آن ارزش را دارد. در نهایت، سرمایهگذاری در کریپتو شبیه به یک ماراتن است – نه یک sprint (مسابقه سرعت). صبر و استقامت کلید موفقیت است. تا هفته بعد، HODL on (محکم نگه دارید).