در دنیای پرهیاهوی ارزهای دیجیتال، بیتکوین همواره به مثابه لنگر ثبات عمل کرده است؛ غول آرامی که هر از گاهی با لرزشی کوچک، توجه همگان را به سوی خود جلب میکند. قیمت بیتکوین که تنها چند روز پیش، در ۶ اکتبر ۲۰۲۵، سقف تاریخی ۱۲۶,۰۰۰ دلار را لمس کرده بود، اکنون در ۱۴ اکتبر، در حدود ۱۱۵,۰۰۰ دلار نوسان میکند. این کاهش تقریباً ۱۰ درصدی، در نگاه اول، ممکن است موجب نگرانی شود، اما برای تحلیلگران بنیادین، این نوسانات بخشی طبیعی از مسیر رشد محسوب میشوند. سوال اصلی اینجاست: آیا این افت قیمت نشانهای از یک تغییر بنیادی است یا صرفاً پاکسازی اهرمهای اضافی بازار؟
۱. قدرت ورودیهای نهادی از طریق ETFها
برای درک داستان واقعی، باید به فاندامنتالها و ساختار بازار نگاه کنیم. ستون اصلی قدرت فعلی بیتکوین، جریان ورودی عظیم سرمایههای نهادی (Institutional Inflows) به صندوقهای قابل معامله در بورس (ETF) اسپات بیتکوین است. در هفته گذشته به تنهایی، بیش از ۳.۲۴ میلیارد دلار سرمایه جدید به این صندوقها تزریق شد. این یک رکورد شگفتانگیز است که نشان میدهد میزان تقاضای نهادی در همین مدت کوتاه، از کل ورودی سال ۲۰۲۴ پیشی گرفته است. به عنوان مثال، صندوق IBIT شرکت بلکراک به تنهایی جذب ۲.۶۳ میلیارد دلار را به ثبت رسانده است. این ارقام نشان میدهند که نهادهای مالی بزرگ، که اغلب به عنوان «والهای سازمانی» شناخته میشوند، همچنان با تمام توان به بازار بیتکوین متعهد هستند. این سطح از پذیرش و ورود سرمایه، فراتر از یک رونق زودگذر است و به بلوغ ساختاری بازار اشاره دارد. ورود این نوع سرمایه به این معناست که تقاضا برای بیتکوین از یک تقاضای صرفاً خردهفروشی و نوسانی، به یک تقاضای ساختاری و ثابت تبدیل شده است؛ تقاضایی که تحت تأثیر تصمیمات استراتژیک بلندمدت مدیران دارایی است. این ساختار جدید، نوسانات بازار را به طور کامل حذف نمیکند، اما قطعاً عمق و پایداری بیشتری به آن میبخشد.
---
۲. تحلیل آنچین: تفاوت نوسان با بحران
سقوط قیمت در روزهای ۱۰ و ۱۱ اکتبر، که در آن قیمت تا ۱۰۴,۷۸۲ دلار کاهش یافت و منجر به لیکوئید شدن (تسویهحساب اجباری) ۱۹ میلیارد دلار از پوزیشنهای اهرمی شد، به نظر خشن میرسد. اما تحلیل دادههای آنچین (On-Chain Analysis) نشان میدهد که این رویداد، عمدتاً یک پاکسازی اهرمی بوده است، نه یک تغییر بنیادی در ارزش واقعی بیتکوین. حجم معاملات اسپات (نقدی) در این دوره نسبتاً پایین بود، در حالی که فعالیت در بازار مشتقات (Futures و اهرم) به شدت افزایش یافت و سپس منفجر شد. این الگو نشاندهنده آن است که سرمایهگذاران با اهرم بالا، عامل اصلی سقوط کوتاهمدت بودند و نه فروشندگان بلندمدت که از داراییهای اصلی خود خارج میشوند.
یکی از مهمترین شاخصهای ثبات، رفتار هولدرهای بلندمدت (Long-Term Holders - LTHs) است. این نهنگهای بازار، نه تنها در آشفتگی اخیر دست به فروش نزدند، بلکه اقدام به انباشت (Accumulation) بیش از ۳,۸۰۰ بیتکوین دیگر کردند. این رفتار، اعتماد بیچون و چرای «پول هوشمند» را به چشمانداز آینده نشان میدهد. علاوه بر این، نسبت عرضه غیرنقدشونده (Illiquid Supply Ratio) بالای ۷۲ درصد باقی مانده است. این بدان معناست که بیش از سه چهارم بیتکوینهای موجود در کیف پولهایی نگهداری میشوند که سابقه طولانی در عدم معامله و نگهداری دارند و در برابر نوسانات کوتاهمدت مقاوم هستند. این ثبات در انباشت، دلیلی محکم بر پابرجا بودن و استحکام پایههای بنیادین بازار است.
---
۳. اثر تشدیدکننده هاوینگ ۲۰۲۴ و اقتصاد کلان
نمیتوان از هاوینگ (Halving) سال ۲۰۲۴ چشمپوشی کرد؛ رویدادی که عرضه روزانه بیتکوین جدید را نصف کرد و کمیابی ذاتی این دارایی را به طور چشمگیری افزایش داد. در حال حاضر، حدود ۱۹.۷ میلیون بیتکوین از سقف ۲۱ میلیون واحدی در گردش است. این کاهش عرضه جدید، به ویژه در مقابل تقاضای فزاینده نهادی از طریق ETFها، مانند بنزین روی آتش عمل کرده و فشار صعودی بلندمدت را تقویت میکند. پیشبینیها حاکی از آن است که به دلیل همزمانی این هاوینگ با ورود گسترده نهادها، این چرخه طولانیتر و قدرتمندتر از چرخههای پیشین خواهد بود. قیمت بیتکوین پس از هاوینگ از حدود ۶۰,۰۰۰ دلار به ۱۲۶,۰۰۰ دلار رسید و انتظار میرود این الگو ادامه یابد.
این شرایط داخلی بازار بیتکوین، با روندهای اقتصاد کلان جهانی نیز تقویت میشود. نرخ تورم بالا در بسیاری از اقتصادهای بزرگ و انتظار برای کاهش قریبالوقوع نرخ بهره توسط فدرال رزرو آمریکا در ماههای آینده، جذابیت بیتکوین را به عنوان یک ذخیره ارزش (Store of Value) و حصار در برابر تورم (Inflation Hedge) دوچندان کرده است. کاهش نرخ بهره به طور سنتی باعث افزایش اشتها برای داراییهای پرریسکتر و غیرسنتی مانند بیتکوین میشود و این دارایی را به انتخابی داغتر در سبد سرمایهگذاریهای جهانی تبدیل میکند.
---
۴. چشمانداز نظارتی و آینده پذیرش
در حوزه قوانین و مقررات (Regulation) نیز، مسیر کلی رو به سوی وضوح و پذیرش است. علیرغم برخی جنجالهای کوتاهمدت، نهادهایی مانند کمیسیون بورس و اوراق بهادار (SEC) و کمیسیون معاملات آتی کالا (CFTC) در ایالات متحده، با ایجاد معافیتهای نوآورانه، در حال تسهیل ورود وال استریت به دنیای کریپتو هستند. این شفافیت نظارتی، ریسک عدم قطعیت را برای شرکتهای سنتی کاهش میدهد و راه را برای پذیرش گستردهتر توسط بانکها، صندوقهای بازنشستگی و شرکتهای بیمه هموار میکند. ورود غولهایی مانند مایکروسافت و تسلا که بیتکوین را به ترازنامههای خود افزودهاند و گسترش محصولات سرمایهگذاری بیتکوین در اروپا، نشانههای دیگری از این پذیرش بیبازگشت است. این پذیرش نهادی، بازار را کاملاً در برابر نوسانات مصون نمیکند، اما استحکام و ثبات آن را به طور قابل توجهی بالا میبرد.
در نهایت، با توجه به معیارهای آنچین سالم (از جمله بیش از ۵۰ میلیون کیف پول فعال) و ترکیب منحصربهفرد ETF، هاوینگ و پذیرش نهادی، چرخه فعلی بیتکوین ماهیتی متفاوت پیدا کرده است: طولانیتر، پایدارتر و نهادیتر. تحلیلگران برای سه ماهه چهارم سال ۲۰۲۵، اهداف قیمتی بین ۱۶۰,۰۰۰ تا ۲۰۰,۰۰۰ دلار را پیشبینی میکنند، مشروط بر آنکه سطوح حمایتی کلیدی حفظ شوند. درس عملی این روزها این است: در میان نوسانات، به بنیادهای محکم بچسبید. افتهای قیمت کنونی برای هولدرهای بلندمدت، فرصتهای خرید جذاب (Buy the Dip) هستند، نه زنگ خطر. بیتکوین، راه خود را پیدا خواهد کرد و به نظر میرسد این بار مقصد، قلههای بسیار بلندتری باشد.